Νέα
Μεταβίβαση επιχειρήσεων και εργασιακές σχέσεις
Η έννοια της μεταβίβασης επιχειρήσεων και η προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων έναντι του νέου αλλά και του παλαιού εργοδότη. Η επιχειρηματική δράση είναι δυνατόν να προκαλέσει πεδίο έντονης διακινδύνευσης για τα συμφέροντα των μισθωτών μιας επιχείρησης. Τέτοια περίπτωση αποτελεί η μεταβολή του προσώπου του εργοδότη σε περίπτωση μεταβίβασης της επιχείρησης, καθώς η τύχη των εργασιακών σχέσεων φαντάζει αμφίβολη.
Tα τελευταία χρόνια οι μεταβιβάσεις επιχειρήσεων ολοένα και αυξάνονται, ενώ παράλληλα η ανάγκη προστασίας των εργαζομένων δημιούργησε στο πλαίσιο του εθνικού δικαίου μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων, με πιο πρόσφατο και ισχύον το Π.Δ.178/2002, σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 98/50/ΕΚ.
Μεταβιβαζόμενη επιχείρηση
Ως μεταβιβαζόμενη επιχείρηση νοείται όχι μόνο η επιχείρηση ως σύνολο αλλά και η μεταβίβαση εγκατάστασης, τμήματος επιχείρησης ή εγκατάστασης, με την προϋπόθεση η μεταβιβαζόμενη οικονομική οντότητα να διατηρήσει την ταυτότητά της.Κατά τη νομολογία του ΔΕΚ αλλά και την αντίστοιχη ελληνική, προκειμένου να γίνεται λόγος για μεταβίβαση επιχείρησης, δεν αρκεί η μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων, υλικών ή άϋλων, αλλά απαιτείται και η συνέχιση ή επανέναρξη των ίδιων οικονομικών ή ανάλογων οικονομικών δραστηριοτήτων.
Διατήρηση δικαιωμάτων των εργαζομένων
Ο νέος εργοδότης υποκαθίσταται στη θέση του μεταβιβάζοντος εργοδότη τόσο στα δικαιώματα όσο και στις υποχρεώσεις. Συγκεκριμένα, ο διάδοχος δεσμεύεται από τους όρους εργασίας που προβλέπονται στις ενδεχόμενες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, διαιτητικές αποφάσεις, κανονισμούς αλλά και στις ατομικές συμβάσεις εργασίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο νέος εργοδότης δεν έχει το δικαίωμα να μεταβάλει σε βάρος των εργαζομένων ευνοϊκούς όρους που είχαν συμφωνηθεί με τον προκάτοχό του (π.χ. το ύψος του συμφωνηθέντος μισθού, τα καθήκοντα του εργαζόμενου, κ.ά), αλλά υποχρεούται να σεβαστεί τα ήδη υφιστάμενα δικαιώματα των εργαζομένων. Τυχόν αντίθετες συμφωνίες του με τον παλαιό εργοδότη ή συμφωνίες με τους εργαζομένους με αντικείμενο την παραίτηση ή τον περιορισμό των δικαιωμάτων τους δεν επιτρέπονται.
Προστασία από απολύσεις
Η μεταβίβαση της επιχείρησης δεν αποτελεί αυτή καθ’αυτή λόγο απόλυσης των εργαζομένων. Ο εργαζόμενος υποχρεούται σε παροχή της εργασίας του στον νέο εργοδότη, ενώ ο τελευταίος δε δικαιούται να προβεί σε απολύσεις προσωπικού παρά μόνο για λόγους οικονομικούς, τεχνικούς ή οργανώσεως, όπως προβλέπουν οι σχετικές περί απολύσεως διατάξεις. Ωστόσο, σε περίπτωση που ο διάδοχος επιχειρηματίας παραβεί αυτή την υποχρέωση και προβεί σε απολύσεις εργαζομένων, αυτές θεωρούνται άκυρες και οι εργαζόμενοι δικαιούνται να απαιτήσουν τη συνέχιση των εργασιακών παροχών τους και αποζημίωση για το χρονικό διάστημα που δεν τους επετράπη να εργαστούν. Ακόμη και όταν ο νέος εργοδότης καταστρατηγεί την απαγόρευση απόλυσης, εξαναγκάζοντας τον εργαζόμενο σε καταγγελία της εργασιακής σχέσεως δια της επιδείνωσης των εργασιακών του όρων, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας θεωρείται ότι προέρχεται από την πλευρά του εργοδότη και επέρχονται όλες οι σχετικές ευνοϊκές ρυθμίσεις για τον εργαζόμενο.
Υποχρέωση πληροφόρησης και διαβούλευσης
Τόσο ο μεταβιβάζων όσο και ο αποκτών την επιχείρηση είναι υποχρεωμένοι να πληροφορούν τους εκπροσώπους των εργαζομένων εγκαίρως για ορισμένα ουσιώδη σημεία σχετικά με τη μεταβίβαση (ημερομηνία μεταβίβασης, λόγους και συνέπειες αυτής καθώς και τα σχετικά με το νέο εργασιακό καθεστώς μέτρα). Ειδικότερα, όταν είτε ο αρχικός είτε ο διάδοχος ιδιοκτήτης της επιχείρησης επιθυμεί να λάβει μέτρα αλλαγής των εργασιακών συνθηκών, τότε είναι αμφότεροι υποχρεωμένοι να προβούν σε διαβουλεύσεις με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία Σε περίπτωση παράλειψης πληροφόρησης και διαβούλευσης με τους εργαζομένους προβλέπεται επιβολή προστίμου τόσο στον μεταβιβάζοντα όσο και στον διάδοχο, χωρίς όμως να επηρεάζεται το κύρος της μεταβίβασης της επιχείρησης. Εν κατακλείδι, τονίζεται ότι η μεταβίβαση επιχείρησης, ακόμη και αν συντελείται ως γεγονός αναπόφευκτο, δεν στερεί από τους εργαζομένους τη δυνατότητα να διαπραγματευτούν μέσω διαβουλεύσεων τα κεκτημένα δικαιώματά τους και να συμβάλουν στον επαναπροσδιορισμό της θέσης τους στον εργασιακό χώρο. Σε κάθε περίπτωση όμως η διαδικασία της μεταβίβασης επιχειρήσεως χρήζει στενής νομικής παρακολούθησης και ενίοτε δραστικών νομικών παρεμβάσεων, όταν τούτο καθίσταται δυνατό, ώστε να διασφαλίζονται καίρια εργασιακά δικαιώματα και να μη θίγεται στο ακέραιο η διμερής σχέση εργοδότη-εργαζομένου. Επιμέλεια κειμένου από τον Γεώργιο Κουτσούκο,
Δικηγόρο και την Ελένη Μπεληγιάννη, Ασκούμενη Δικηγόρος.
